صرف نگاه ابزارگرایانه به هوش مصنوعی سطحی است درباب این فناوری نباید خوشبین و یا بدبین بود
به گزارش لیمو بلاگ، عضو هیات علمی دانشگاه سوره اظهار داشت: ما در فناوری هوش مصنوعی نه باید با دید خوشبینانه گرفتار غفلت شویم و نه نگاه فقط بدبینانه به آن داشته باشیم بلکه باید تهدیدات را به حداقل برسانیم.
خبرگزاری مهر -گروه دین و اندیشه-سیده فاطمه سادات کیایی: اگر تا چند وقت پیش نرم افزارها و اپلیکیشن ها پیشتازان عرصه تکنولوژی های جدید در زندگی بشر بودند، مدت زمان زیادی نخواهد گذشت که هوش مصنوعی به یک ابراز کاربردی در جنبه های مختلف زندگی انسان تبدیل گردد. همانطور که ۱۰ سال پیش فکر نمی کردیم شبکه های اجتماعی و گوشیهای هوشمند این چنین با زندگی پرشتاب انسان عصر حاضر پیوند بخورد، قابل تصور نیست هوش مصنوعی و فناوری های ساخته شده توسط آن تا کجای زندگی ما نفوذ خواهند داشت. تنها چیز پر واضح اهمیت علوم در ارتباط با هوش مصنوعی و توجه ویژه به آن است تا همزمان با ورودش به زندگی روزمره بتوانیم مواجه ای منطقی و درست داشته باشیم و آگاهی های لازم در مورد چگونگی استفاده، وضع قوانین و مقررات مربوطه، نگاه تعادلی به آن و غیره را ایجاد نماییم.
رهبر انقلاب چندی قبل با آگاهی از نفوذ قوی هوش مصنوعی به زندگی بشر در ضمن سالهای آینده به درستی به جنبه های مختلفی از آن اشاره کرده و دستورات لازم را در این رابطه به مسؤولان امر دادند و در جایی اشاره کردند «امروز هوش مصنوعی با یک شتاب حیرت دهنده ای [دارد پیش می رود]؛ یعنی انسان متحیّر می شود از شتابی که این فناوری عجیب در دنیا پیدا کرده و دارد پیش می رود. خب الان دستگاههای مختلف ما نظامی و غیر نظامی از هوش مصنوعی دارند استفاده می نمایند، بهره برداری می کنند، اما این ما را فریب ندهد. در مسئله ی هوش مصنوعی، بهره بردار بودن امتیاز نیست. این فناوری لایه های عمیقی دارد که باید بر آن لایه ها مسلط شد. آن لایه ها دست دیگران است. اگر شما نتوانید لایه های عمیق و متنوع این فناوری هوش مصنوعی را تامین کنید، فردا اینها یک ایستگاهی مثل آژانس اتمی درست می کنند برای هوش مصنوعی که الان دارند مقدماتش را فراهم می کنند که اگر درصورتیکه به آن ایستگاه رسیدید، باید اجازه بگیرید که در فلان بخش از هوش مصنوعی استفاده کنید، در فلان بخشِ دیگر حق ندارید استفاده کنید! این جوری است. زرنگ های دنیا، فرصت طلب ها و قدرت طلب های دنیا دنبال این چیزها هستند. یک آژانس هوش مصنوعی هم به وجود می آید، آن وقت اجازه نمی دهند که شما از این منطقه عبور کنید. خودتان باید برسید به فناوری های عمیق و ژرف این مسئله و لایه های زیرساختی هوش مصنوعی را باید در کشور دنبال کنید.»
زمان زیادی نخواهد گذشت که هوش مصنوعی، این ابزار ساخته شده توسط انسان همه جنبه های زندگی بشر را گرفتار دگرگونی کند، از سلامتی و خانواده گرفته، تا آموزش و تکنولوژی، مشاغل و دنیای سایبری و حتی پزشکی و حمل و نقل با هوش مصنوعی دستخوش تغییرات حیرت انگیزی خواهد بود. یکی از موضوعات مهم در بحث هوش مصنوعی ارتباط آن با موضوع خانواده بعنوان رکن اصلی جامعه ایرانی اسلامی است. این که هوش مصنوعی چگونه می تواند بر نهاد خانواده تأثیر بگذارد و آینده ورود هوش مصنوعی به موضوع خانواده و تعلیم و تربیت چگونه است مبحثی که خبرنگار خبرگزاری مهر در گفتگویی با سمیرا خطیب زاده عضو هیات علمی دانشگاه سوره و استادیار مدیرگروه مدیریت رسانه و فرهنگی به آن پرداخته است. گفتگوی زیر ماحصل این مصاحبه است که بخش اول آن پیش از این، در اینجا انتشار یافته و هم اینک بخش دوم آن تقدیم نگاهتان می شود:
*به نظر می رسد خارج از فضای فناوری مهندسی هوش مصنوعی توجه به حوزه های دیگری از هوش مصنوعی هم جدی است.
ببینید اگر هوش مصنوعی را جستجو هم بکنیم به این نتایج می رسیم که این دانش بین رشته ای شامل علم کامپیوتر، آمار، احتمالات، ریاضی، روانشناسی، جامعه شناسی، ارتباطات و غیره است، حتی پزشکی و مسائل شناختی هم در این علم قابل تعریف است و دامنه وسیعی را شام می شود، نمی توانیم بگوییم فقط دانشجویان ارتباطات در رابطه با هوش مصنوعی تصمیم گیرنده هستند، بلکه در ارتباطات با موضوعات هوش مصنوعی باید همگرایی نخبگان را در حوزه های مختلف داشته باشیم.
*پس با این حساب توجه جدی به موضوع هوش مصنوعی، چه از باب چند رشته ای بودن آن و چه از این نظر که در آینده تغییرات جدی در زندگی با این فناوری رقم می خورد می تواند چالش های زیادی داشته باشد.
همچنین است بخصوص در بحث خانواده هوش مصنوعی می تواند نهادی ترین عنصر جامعه را گرفتار خطر کند که یک موضوع مهم نقض حریم خصوصی خانواده و افراد است. آن چه در هوش مصنوعی تعریف شده حجم بسیار زیادی را از افراد و خانواده ها جمع آوری و تحلیل و بررسی می کند. حال ببینید چه مقدار داده از کشوری با جمعیت ۸۵ میلیون نفری داریم که جنبه شخصی دارد و کسانیکه به الگوریتم برنامه دسترسی دارند حجم بزرگی از داده را در اختیار دارند. امکان دارد از این داده ها استفاده های ناصحیح صورت گیرد و یا این ارزشمندترین دارایی یک کشور در دست دشمنان قرار گیرد. ازاین رو باید نقاط ضعف خویش را در این حوزه شناسایی نماییم، این که مقررات سختگیرانه برای محافظت از آن و رویکرد داده های ایمن بگذارند تا این داده ها به سادگی در اختیار کسی قرار نگیرد.
یکی دیگر از مشکلات، معضلات اخلاقی و امنیتی در بستر هوش مصنوعی است. ما در هر فناوری ای که میاید این مورد را می بینیم که بدافزارهایی شکل می گیرند و آغاز به رشد می کنند. اخبار فیک و تهدیدات بر خانواده اثر دارند، بطورمثال می توانند وارد داده های مالی شوند و مبالغی را جا به جا کنند یا سیستم را از کار بیاندازند. بدافزاری وارد داده های پزشکی شود و دور داروها را تغییر بدهد.
یکی دیگر از معضلات کاهش تعاملات انسانی است به هر حال وقتی بچه ای غرق در فضای مجازی و فناوری های هوش مصنوعی می شود تعاملات انسانی کاسته می شود. خانواده ای که از بامداد تا شب ارتباطات انسانی و چهره به چهره داشتند و بخش عمده ارتباطاتشان ارتباطات انسانی است اگر این روابط کاهش پیدا کند زنگ خطر به صدا در می آید. به هر صورت هر چقدر فناوری ها پیشرفته باشد و تسهیلگری کند نمی تواند جایگزین روح انسانی، مهر و عطوفتی که والدین به فرزندان دارند بشود. گاه مادر با یک نگاه می تواند از درون فرزند و مشکل او مطلع بشود، چیزی که در هوش مصنوعی و فناوری های نوین وجود ندارد.
موضوع بعدی کاهش همدلی و مهارت های اجتماعی در نتیجه استفاده بیش از اندازه از هوش مصنوعی است، به جهت اینکه این لطمه به حداقل برسد باید بین استفاده از فناوری و تعاملات اجتماعی تعادل ایجاد نماییم.
یکی دیگر از خطرات مهم و عمیق تصمیم گیری ناصحیح به دلیل داده های ناصحیح است. خاصیت هوش مصنوعی تسهیلگری، کمک کار بودن است که نخستین موج هوش مصنوعی سوم هم از این نظر در حیطه شخصی سازی بود. یعنی برپایه همان داده هایی که می دهیم همه چیز را شخصی سازی می کند و به آن چه علاقه نداریم را کنار می زند بااینکه این مورد از یک نظر کمک کننده است اما اگر تکرار شود یک حباب سازی اتفاق می افتد و فرد را در دالانی هدایت شده قرار می دهد. تا جایی که در جریان موضوعات دیگر قرار نگیرد.
به هر حال کسانیکه این فناوری را در اختیار دارد به سادگی می توانند داده و اطلاعات را مدیریت کنند و شما را در مسیری قرار دهند که خود خواهان آن هستند و برای آن برنامه نیز انجام دهند. در نتیجه کاهش تعاملات اجتماعی باید بپذیریم که اضطراب و استرس افزایش خواهد یافت و حتی منجر به اعتیاد استفاده از این برنامه ها می شود، آمارهای جهانی می گوید مخاطبین شبکه ها اجتماعی افسردگی بالا و میزان استرس زیادی دارند.
*رویکردی برای پیشگیری از این مخاطرات وجود دارد؟
راهکارها چه در مورد استفاده از هوش مصنوعی و چه دیگر فناوری های کامپیوتری اکثراً یکسان است و فقط در تکنیک متفاوت است. مهم ترین چیز داشتن تفکر انتقادی است که باید فعال باشد، داشتن مهارت سواد رسانه است و این که فرزندانمان را جوری تربیت نماییم و دایره گفتگو در مورد این فضا را وسیع نماییم که متوجه آثار مثبت و منفی باشند. باید از الان روی داشتن نگاه کودکان کار شود، باید به کودک بیاموزیم که این فناوری باگ های زیادی دارد، نه فقط در رابطه با هوش مصنوعی بلکه رسانه های هوشمند دیگر هم این مورد صدق می کند. اهتمام نماییم محیطی ایجاد نماییم که این حرف ها بدون قضاوت زده و شنیده شود، اجازه دهیم کودکان از نگرانی های خود صحبت کنند و اشتباهات را بیان کنند.
و در نهایت این که استفاده از هوش مصنوعی موضوعی اجتناب ناپذیر است، اما باید بدانیم این فناوری ها حامل فرهنگ و اعتقاد سازندگان آنهاست و اهداف آنان را دنبال می کند، صرف نگاه ابزارگرایانه به اینها سطحی است. می تواند بنیاد خانواده و افراد را متزلزل کند و جایگزین ارتباطات درست خانوادگی شود. باید جهت استفاده آگاهانه آن برنامه داشته باشیم و برپایه فرهنگ ایرانی اسلامی آنرا بومی سازی نماییم، رهبر انقلاب فرمودند هوش مصنوعی در اداره آینده دنیا اهمیت بالای ی دارد، ازاین رو ما در فناوری هوش مصنوعی نه باید با دید خوشبینانه گرفتار غفلت شویم و نه نگاه فقط بدبینانه به آن داشته باشیم. تهدیدات را به حداقل برسانیم و به جای این که به دنبال یکسان سازی فرهنگ جهانی باشیم به فرهنگ بومی و ارزش های خودمان دقت نماییم.
این مطلب لیمو بلاگ را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط در لیموبلاگ
نظرات بینندگان لیموبلاگ در مورد این مطلب