داده های موسسه ژئوفیزیك دانشگاه تهران نشان می دهد
اختصاص رتبه های اول و دوم استان های لرزه خیز به كرمانشاه و كرمان، سكوت قابل تامل گسل های تهران
لیمو بلاگ: داده های موسسه ژئوفیزیك دانشگاه تهران نشان داده است پارسال تعداد ۳۹۰۳ زمین لرزه از بزرگی ۲.۵ به بالا به ثبت رسید كه كرمانشاه با 1187 زمین لرزه رتبه اول در بین استان های كشور را به لحاظ لرزه خیزی دریافت كرد و پس از آن استان های كرمان، خوزستان، فارس و هرمزگان در رتبه های دوم تا پنجم قرار دارند.
به گزارش لیمو بلاگ به نقل از ایسنا، ایران در كمربند چین خورده آلپ – هیمالیا واقع شده است. مرور تاریخچه لرزه خیزی ایران نشان داده است ایران یكی از نواحی لرزه خیز دنیا و در بیشتر بخش های آن، لرزه خیزی در ارتباط مستقیم با تجدید فعالیت گسل ها است و بیشترین تكاپوهای لرزه خیزی در امتداد گسل های فعال روی می دهد.
ایران همینطور دارای گسل های فراوانی است كه مهمترین گسل های مناطق مختلف آن عبارتند از:
گسل های زاگرس شامل گسل اصلی زاگرس، دورود، نهاوند، گارون، صحنه، مروارید، پیرانشهر، كازرون، دنا، میناب، اردل، زردكوه، آغاجاری، مارون
گسل های ایران مركزی شامل درونه، بینالود، میامی، ترود و انجیلو، كلمرد، پشت بادام، قم- زفره، ایندس، دهشیر (نائین-بافت)، سروستان، شهداد، كوهبنان، جرجافك، گلباف (گوك) و نایبند
گسل های خاور و جنوب خاوری ایران شامل نهبندان، بشاگرد، هریرود
گسل های البرز باختری و آذربایجان شامل ارومیه – زرینه رود، آستارا (تالش)، تبریز و سلطانیه
گسل های البرز مركزی شامل گسل البرز، سمنان، مشا - فشم، كندوان، شمال تهران، دامغان و عطاری
گسل زمین لرزه ای، نوعی شكستگی زمین است كه در اثر زمین لرزه كم ژرفا تولید شده است و به صورت كلی با تجدید حركت دوباره گسل های پیشین همراه هستند. بیشتر گسل های زمین لرزه ای شناخته شده ایران، طولی بیشتر از ۴۲ كیلومتر دارند و همه آنها با زلزله های مخرب با بزرگی بیشتر از ۷ همراه هستند. در تمام حالت ها، جهت گسل های زمین لرزه ای ایران گویای جهت فشاری در جهت SSW-NNE است كه با جهت حركت شمال خاوری صفحه عربستان هماهنگی دارند.
مناطق خطرناك از نظر رخداد زمین لرزه، در پیرامون گسل های فعال ایران هستند و این گسل ها بیشتر در نواحی مرز بین كوه ها و دشت های ایران قرار گرفته اند. در نواحی البرز، زاگرس، كپه داغ، ایران مركزی، حاشیه های كویر مركزی ایران، آذربایجان، لوت و مكران مهمترین گسل های فعال ایران را می توان مشاهده كرد. علاوه بر آن حدود ۶۷ درصد از مساحت ایران، در زون با خطر بالا و نزدیك به ۹ درصد مساحت كشور پهنه با خطر بسیار بالای زلزله است و از این میان تنها ۴.۵ درصد سرزمین ما، در پهنه با خطر كم واقع شده است كه اغلب آن هم مناطق كویری و فاقد جمعیت و آبادانی بوده و یا از نظر جمعیتی بسیار تنك هستند.
۲۰۰ شهر از شهرهای ایران در زون با خطر بسیار بالای زلزله واقع شده اند كه كلان شهرهایی مانند تهران، تبریز و كرج همچون آنها است، همینطور ۸۰۳ شهر هم در پهنه با خطر بالای زلزله واقع هستند كه معرف در معرض قرارگیری بالای جمعیتی ایران در مقابل زلزله است و تنها ۱۱ شهر در زون با خطر زلزله كم قرار گرفته اند.
بررسی زلزله های یك سال قبل ایران
محققان مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی در مطالعات اخیر خود زلزله های ایران زمین در سال ۱۳۹۷ و نحوه پراكنش آنها در سطح استان های كشور را مورد بررسی قرار دادند. در این مطالعه، بر مبنای داده های مركز لرزه نگاری مؤسسه ژئوفیزیك دانشگاه تهران زمین لرزه های با بزرگی ۲.۵ و بزرگ تر از آن تا عصر روز ۲۲ اسفند سال قبل استفاده شد.
دكتر علی بیت اللهی، مدیر مركز زلزله مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی در گفتگو با ایسنا، تعداد زلزله های ایران از آغاز سال ۱۳۹۷ تا روز ۲۲ اسفند ماه سال قبل را بالغ بر ۳۹۰۳ زمین لرزه از بزرگی ۲.۵ به بالا ذكر كرد و اظهار داشت: نسبت زلزله های با بزرگی ۴ و بالاتر به زلزله های با بزرگی ۲.۵ تا ۴ حدود ۵ درصد است كه نشان داده است به صورت معمول درصد عمده ای از زمین لرزه ها، زلزله های خرد بوده اند.
زلزله های بیشتر از ۲.۵ در سال گذشته
وی افزود: در گستره ایران زمین در سال ۱۳۹۷، تنها یك زلزله با بزرگی بالای ۶ در جنوب غرب "سر پل ذهاب" در روز ۴ آذرماه سال قبل با بزرگای ۶.۴ به ثبت رسید و تا روز ۲۲ اسفند حداكثر عمق رخداد زلزله های رخ داده در پهنه ایران زمین تا حدود ۳۰ كیلومتر و عمق متوسط كانونی زلزله های سال ۱۳۹۷ ایران، ۱۰.۴ كیلومتر برآورد شده است.
توزیع استانی زمین لرزه های سال ۱۳۹۷
بیت اللهی با اشاره به نمودار ذیل، تصریح كرد: بر طبق این نمودار حدود ۳۰ درصد كل زمین لرزه های ثبت شده مربوط به استان كرمانشاه و ۱۶ درصد زمین لرزه ها هم در استان كرمان بوده است. كمترین تعداد رخداد در استان تهران با دو زمین لرزه بوده كه معرف سكون لرزه ای قابل تأملی است.
رتبه بندی استان ها به لحاظ تعداد زمین لرزه های ثبت شده در سال ۹۷ به این شرح است:
استان تعداد زمین لرزه های ثبت شده ۱ كرمانشاه ۱۱۸۷ ۲ كرمان ۶۲۱ ۳ خوزستان ۳۱۶ ۴ فارس ۳۱۴ ۵ هرمزگان ۱۹۲ ۶ بوشهر ۱۳۵ ۷ یزد ۱۰۳ ۸ خراسان رضوی ۱۰۲ ۹ ایلام ۸۰ ۱۰ لرستان ۷۳ ۱۱ سیستان وبلوچستان ۷۱ ۱۲ آذربایجان غربی ۷۰ ۱۳ سمنان ۶۸ ۱۴ خراسان شمالی ۶۶ ۱۵ كهگیلویه وبویراحمد ۶۳ ۱۶ گلستان ۶۱ ۱۷ آذربایجان شرقی ۵۹ ۱۸ اصفهان ۵۲ ۱۹ مازندران ۴۷ ۲۰ خراسان جنوبی ۴۰ ۲۱ كردستان ۲۸ ۲۲ چهارمحال و بختیاری ۲۷ ۲۳ قزوین ۲۶ ۲۴ گیلان ۲۵ ۲۵ اردبیل ۲۳ ۲۶ مركزی ۱۸ ۲۷ همدان ۱۴ ۲۸ البرز ۱۰ ۲۹ زنجان ۶ ۳۰ قم ۴ ۳۱ تهران ۲ مدیر بخش زلزله مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی تصریح كرد: بر مبنای تعداد كل زلزله های رخ داده در سال ۱۳۹۷، استان های كرمانشاه، كرمان، خوزستان، فارس و هرمزگان دارای بیشترین تعداد زلزله و استان های تهران، قم، زنجان و البرز دارای كمترین تعداد رخداد زلزله های سال ۱۳۹۷ هستند.
به قول وی، نمودار نرمال شده تراكم زلزله های استان ها به مقدار تراكم زلزله های استان تهران در تصویر ذیل نشان داده شده است. كمیت تراكم زلزله ها در پهنه استان های كشور مبین عدد قابل توجه ۳۲۵ برابری مقدار تراكم زلزله ها در استان كرمانشاه نسبت به استان تهران است.
وی خاطرنشان كرد: استان های كرمانشاه، خوزستان، بوشهر، كهگیلویه و بویراحمد، ایلام و كرمان دارای بیشترین تراكم بوده و استان های تهران، خراسان جنوبی، زنجان و قم كمترین مقدار را دارند.
در نمودارهای ذیل هم زلزله های رخ داده سال ۱۳۹۷ در سه گروه بزرگی ۲.۵ تا ۴، ۴ تا ۵ و ۵ تا ۶ به ازای استان های مختلف كشور نشان داده شده است. یك زمین لرزه با بزرگی ۶.۴ هم در گستره استان كرمانشاه قرار می گیرد.
بر این اساس در گروه زلزله های كوچك (۲.۵ تا ۴) استان های كرمانشاه، كرمان، خوزستان و فارس دارای بیشترین تعداد رخداد خرد لرزه بوده اند. در بازه بزرگی ۴ تا ۵ هم استان های كرمانشاه، كرمان، خوزستان، فارس و هرمزگان دارای مقادیر بیشتری هستند.
در بازه زلزله های ۵ و بالاتر از آن هم استان های كرمانشاه با ۹ زمین لرزه و كرمان و فارس با دو زلزله در رده های اول استان های لرزه خیز سال ۹۷ قرار گرفته اند.
توزیع زمین لرزه های ۲.۵ تا ۴ در پهنه های استانی كشور
توزیع زمین لرزه های ۴ تا ۵ در پهنه های استانی كشور
توزیع زمین لرزه های ۵ تا ۶ در پهنه های استانی كشور
وی تصریح كرد: در این مطالعات زلزله های جانمایی شده در پهنه های آبی دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان مورد محاسبه قرار نگرفته است. این امر به نظر بیشتر مبین پدیده قفل شدگی گسل های اطراف تهران بوده تا به مفهوم نبود تنش تكنوتیكی.
این مطلب لیمو بلاگ را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط در لیموبلاگ
نظرات بینندگان لیموبلاگ در مورد این مطلب